10 lưu ý trọng yếu về Nghị quyết 05/2025 và tác động tới nhà đầu tư crypto tại Việt Nam

Sự ra đời của Nghị quyết 05/2025 về quản lý tài sản mã hóa đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong quá trình Nhà nước Việt Nam đưa thị trường tiền điện tử vào khuôn khổ pháp lý. Văn bản này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến nhà đầu tư cá nhân, mà còn tác động sâu rộng tới doanh nghiệp, cộng đồng công nghệ blockchain và cả giới truyền thông trong lĩnh vực crypto.

Dưới đây là 10 điểm then chốt mà giới đầu tư cần nắm rõ trước khi nghị quyết chính thức vận hành toàn diện.

1. Thời điểm có hiệu lực và giai đoạn chuyển tiếp

Nghị quyết 05/2025 chính thức có hiệu lực từ ngày 9/9/2025. Từ mốc này, mọi giao dịch tài sản mã hóa đều phát sinh nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, nhà đầu tư không bị buộc phải lập tức rút toàn bộ tài sản về sàn trong nước.

Cơ chế chuyển tiếp được thiết kế tương đối mềm dẻo: chỉ khi sàn giao dịch đầu tiên trong nước được Bộ Tài chính cấp phép, nhà đầu tư mới có 6 tháng để di dời toàn bộ hoạt động từ sàn quốc tế về hệ thống trong nước. Trong khoảng thời gian “đệm” này, việc sử dụng Binance, OKX, Bybit hay các DEX vẫn hợp pháp, song thuế 0,1% trên giá trị giao dịch đã được áp dụng kể từ ngày 9/9.

Sau thời hạn 6 tháng, việc tiếp tục giao dịch ngoài phạm vi sàn nội địa sẽ bị coi là hành vi vi phạm.

Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP về triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam

2. Phạm vi đối tượng chịu tác động

Khác với nhiều dự đoán ban đầu, nghị quyết không chỉ hướng đến trader cá nhân. Phạm vi áp dụng rất rộng:

• Mọi công dân Việt Nam và người nước ngoài cư trú tại Việt Nam.

• Các tổ chức tài chính, công nghệ cung cấp dịch vụ crypto.

• Doanh nghiệp blockchain phát hành token.

• KOL, admin cộng đồng, creator làm truyền thông liên quan đến tiền mã hóa.

Điều này đồng nghĩa, ngay cả khi bạn chỉ là người sáng tạo nội dung hay điều hành cộng đồng, bạn vẫn có nghĩa vụ tuân thủ các chuẩn mực pháp lý mới, đặc biệt liên quan tới thuế và quảng bá dự án.

3. Định nghĩa “tài sản mã hóa”

Theo nghị quyết, tài sản mã hóa là tài sản số được phát hành, lưu trữ hoặc chuyển giao bằng công nghệ mã hóa, bao gồm blockchain. Hầu hết các token trên thị trường – từ Bitcoin, Ethereum, NFT cho đến token DeFi – đều nằm trong phạm vi này.

Tuy nhiên, có ba ngoại lệ quan trọng:

• Chứng khoán token hóa vẫn thuộc Luật chứng khoán.

• CBDC (nếu Ngân hàng Nhà nước phát hành) không coi là crypto.

• Các công cụ tài chính truyền thống như trái phiếu, kỳ phiếu token hóa cũng nằm ngoài nghị quyết.

Mục tiêu của nhà làm luật là phân định rạch ròi giữa crypto và tài sản tài chính truyền thống, tránh sự chồng chéo pháp lý.

4. Ai sẽ được cấp phép vận hành sàn?

Bộ Tài chính là cơ quan duy nhất có thẩm quyền cấp phép sàn giao dịch crypto trong nước. Trong giai đoạn thí điểm, tối đa 5 tổ chức sẽ được vận hành. Khi những sàn này đi vào hoạt động, chúng sẽ trở thành “cổng chính thống” để nhà đầu tư giao dịch hợp pháp.

Một khi sàn đầu tiên được cấp phép, thời gian 6 tháng chuyển tiếp bắt đầu đếm ngược. Sau hạn chót, việc giao dịch trên CEX/DEX quốc tế sẽ bị xem là vi phạm.

5. Thuế giao dịch: cách tính và cơ chế khấu trừ

Chính sách thuế tạm thời được thiết kế theo mô hình chứng khoán: 0,1% trên giá trị mỗi giao dịch. Ví dụ, khi bán 10 triệu đồng crypto, sàn sẽ tự động khấu trừ 10.000 đồng nộp thuế.

Điểm đáng chú ý: cơ chế này áp dụng khấu trừ tại nguồn. Nhà đầu tư không cần tự kê khai từng giao dịch, bởi sàn nội địa sẽ làm thay.

Điều đó cũng đồng nghĩa: dù giao dịch có lãi hay lỗ, nghĩa vụ thuế vẫn phát sinh. Với nhà đầu tư giao dịch thường xuyên, chi phí này cần được tính kỹ trong kế hoạch vốn.

6. Staking, farming, airdrop: sẽ bị đánh thuế?

Hiện nghị quyết chưa có hướng dẫn chi tiết cho staking, farming, airdrop hay retroactive reward. Tuy nhiên, xu hướng chung là chúng sẽ được tính thuế khi quy đổi ra VND.

Ví dụ, staking token A và nhận phần thưởng token B:

• Khi token B còn trong ví, chưa chắc bị coi là thu nhập.

• Khi bán token B lấy VND, nghĩa vụ thuế chắc chắn phát sinh.

Điều này đặt ra yêu cầu mới: lưu trữ lịch sử nhận thưởng để làm căn cứ minh chứng. Trong tương lai, khi Bộ Tài chính ban hành hướng dẫn chi tiết, dữ liệu giao dịch minh bạch sẽ là “tấm khiên” bảo vệ nhà đầu tư.

7. Vấn đề lưu trữ: ví lạnh, ví nóng có hợp pháp?

Nghị quyết chỉ quy định giao dịch phải qua sàn được cấp phép, không đề cập đến lưu trữ. Nghĩa là, nhà đầu tư vẫn có thể giữ crypto trong ví lạnh, ví nóng hoặc non-custodial wallet.

Tuy nhiên, khi nạp/rút số lượng lớn từ ví cá nhân lên sàn, sàn có quyền yêu cầu chứng minh nguồn gốc tài sản. Nếu không đáp ứng, giao dịch có thể bị chặn.

Điều này biến ví cá nhân thành lựa chọn an toàn nhưng tiềm ẩn rủi ro pháp lý khi luân chuyển dòng tiền quy mô lớn.

8. Xử phạt khi giao dịch ngoài sàn nội địa

Sau thời hạn chuyển tiếp, mọi hoạt động trên Binance, OKX, Bybit hay DEX đều bị coi là trái luật.

Dù nghị quyết chưa nêu rõ mức xử phạt, dự kiến sẽ có nghị định riêng. Khả năng cao mức phạt sẽ tính theo tỷ lệ phần trăm giá trị giao dịch vi phạm, hoặc khoản tiền cố định (ví dụ vài chục triệu đồng).

Trong các trường hợp nghiêm trọng như trốn thuế, rửa tiền, hành vi có thể bị xử lý hình sự.

9. Vai trò của stablecoin trong bối cảnh mới

Nghị quyết quy định tất cả giao dịch phải bằng VND. Như vậy, các cặp BTC/USDT, ETH/USDC quen thuộc sẽ biến mất, thay bằng BTC/VND, ETH/VND.

Điều này giúp Nhà nước dễ kiểm soát dòng tiền và thuế, nhưng đồng nghĩa với việc stablecoin mất đi vai trò trung gian trong giao dịch nội địa.

Tuy nhiên, stablecoin vẫn giữ vai trò ở phạm vi quốc tế, như thanh toán xuyên biên giới. Song, nếu nhà đầu tư Việt tiếp tục dùng USDT/USDC sau thời hạn chuyển tiếp, rủi ro pháp lý là không nhỏ.

Thị trường đã phản ứng: giá USDT trên P2P chênh nhẹ so với VND, phản ánh tâm lý lo ngại về tính thanh khoản.

10. Không gian mới cho KOL & truyền thông crypto

Một điểm đáng chú ý: nghị quyết phân biệt giữa chia sẻ thông tin và quảng bá thương mại.

• KOL, admin cộng đồng vẫn có thể chia sẻ kiến thức, phân tích thị trường, thảo luận công nghệ.

• Nhưng nếu kêu gọi mua token, quảng bá dự án không qua sàn được cấp phép, hoạt động đó sẽ bị coi là vi phạm.

Trong tương lai, chính các sàn nội địa được cấp phép mới là đơn vị hợp pháp để thuê KOL và công ty truyền thông. Điều này mở ra cơ hội chuyên nghiệp hóa, nhưng cũng khép lại “thời kỳ tự do” của các chiến dịch quảng bá quốc tế.

Nghị quyết 05/2025 không chỉ là khung pháp lý đầu tiên dành riêng cho tài sản mã hóa tại Việt Nam, mà còn là tín hiệu rõ ràng rằng crypto đang bước vào giai đoạn quản lý chặt chẽ hơn.

Nhà đầu tư cần thích ứng:

• Hiểu rõ phạm vi điều chỉnh và đối tượng chịu tác động.

• Tính toán lại chi phí thuế trong chiến lược đầu tư.

• Chuẩn bị cho kịch bản stablecoin mất vai trò trung tâm ở thị trường nội địa.

• Và quan trọng nhất, xây dựng thói quen minh bạch trong giao dịch.

Thị trường tiền mã hóa tại Việt Nam từ nay sẽ vận hành theo một “luật chơi mới”. Với những ai sẵn sàng thích nghi, đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội để bước vào kỷ nguyên minh bạch và bền vững hơn.